H  μάχη των Θερμοπυλών, με τις υλικές και ηθικές απώλειες για τους Πέρσες και την αναπτέρωση του ελληνικού φρονήματος, έγινε σύμβολο ανδρείας και αυτοθυσίας. Στον τόπο της μάχης, οι Σπαρτιάτες τοποθέτησαν αργότερα ένα επίγραμμα, που έδωσε αιώνια φωνή στις ψυχές των ανδρειωμένων νεκρών.   

Ὦ ξεῖν᾿, ἀγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ὅτι τῇδε // 
κείμεθα τοῖς κείνων ῥήμασι πειθόμενοι.

Ω, ξένε διαβάτη που περνάς, ανάγγειλε στους Λακεδαιμόνιους 
ότι ταφήκαμε εδώ, υπακούοντας στα προστάγματά τους

Ο ηρωισμός του Λεωνίδα και των 300 χρησιμοποιείται από την Αρχαιότητα μέχρι και τον 20ό αιώνα ως το κατεξοχήν παράδειγμα γενναιότητας, αυτοθυσίας και αγάπης προς την πατρίδα. Σε διεθνές επίπεδο, κατά τις διάφορες επαναστάσεις και πολέμους, οι συσχετισμοί με τη μάχη των Θερμοπυλών γίνονται είτε με άμεσες αναφορές σε αυτήν είτε με την υπόμνηση του επιγράμματος του Σιμωνίδη, αυτούσιου ή παραλλαγμένου για να ανταποκρίνεται στις ειδικές συνθήκες, είτε με τη μνεία στο πρόσωπο του Λεωνίδα. Αλλά και σε πολιτικούς λόγους και θεωρητικά κείμενα καταγράφεται ο ηρωισμός των Σπαρτιατών και εξυμνείται η προσωπικότητα του Λεωνίδα ως η ενσάρκωση της πολεμικής ανδραγαθίας, του υψηλού φρονήματος και της πατριωτικής συμπεριφοράς.